HISTORIA SEKSUALNOŚCI – Starożytne cywilizacje.

Wraz z nadejściem judaizmu pojawiły się również ciekawe wzmianki na temat seksualności. W Starym Testamencie określone zostały zachowania seksualne właściwe dla tej religii. W Exodusie (XX, 14) w dziesięciu przykazaniach zakazuje się cudzołóstwa opierając się na treściach Księgi Kapłańskiej (XVII, 20) „Ktokolwiek cudzołoży z żoną bliźniego, będzie ukarany śmiercią i cudzołożnik, i cudzołożnica.” Rygorystyczne było również podejście do rozwiązłości seksualnej: „Jeżeli kto bierze za żonę kobietę i jej matkę, dopuszcza się rozpusty: on i ona będą spaleni w ogniu, aby nie było rozpusty wśród was.”

W kulturze żydowskiej małżeństwo miało na celu prokreację, a żona miała „przywilej” dzielenia się  łożem małżeńskim z innymi, drugorzędnymi żonami. Żona z kolei nie dochowawszy wierność była publicznie ukamienowana. Doskonałym na to przykładem był Król Salomon, o którym mówi się, że miał 700 żon i 300 konkubin. W Pieśni nad Pieśniami seksualność postrzegana jest jako przyjemny i kreatywny impuls (2,3). Z judaizmu przejęło chrześcijaństwo np. pogląd, że stosunki seksualne miały służyć tylko prokreacji, negatywne ustosunkowanie się do homoseksualności oraz większość „reguł oczyszczenia” zawartych w Księdze kapłańskiej. Wpływ religii judeochrześcijańskiej do dziś widoczny jest w społeczeństwach wielu krajów. [2]

W starożytnym Egipcie dozwolone było zarówno kazirodztwo jak i obrzezanie, przyjęte wcześniej również w kulturze żydowskiej. Oba obrzędy miały charakter rytualny i były ściśle powiązane z nastoletniością. W Grecji tolerowano homoseksualność męską wśród osób dorosłych oraz w celach edukacyjnych u młodocianych w okresie dojrzewania. Dorosły pełnił rolę edukatora uczniów (gr. paidegogos dosł. prowadzący dziecko) zarówno w sferze intelektualnej jak i etycznej. W Atenach kobiety nie mogły przechadzać się same. Taki przywilej miały wyłącznie niezależne, wysoko postawione towarzysko kurtyzany zwane heterami. Często spacerowały w towarzystwie zamożnych mężczyzn. Niższego rzędu prostytutkami były tzw. pornoi, od których nazwy wzięło się dzisiejsze słowo pornografia. Kobieta sama w sobie była traktowana jak obywatel drugiej kategorii i przede wszystkim była „gyne” co oznaczało „nosicielka dzieci”. [1,2]

 W starożytnych Indiach również kultura i religia warunkowały sposób ubierania się, odprawiania modłów, rytuały związane ze śmiercią a także zachowania seksualne. Historyczne filary praktyki seksualnej mają korzenie  w kulturze wedyckiej z 1500 r. p. n. e. Tematy związane z erotyką pojawiają się w pismach zarówno świeckich jak i religijnych. Jednym z globalnie znanych przykładów jest traktat indyjski o sztuce miłosnej i zachowaniach seksualnych – Kamasutra.

Arthur Basham opisując Indie nadmienia, że „w obrzędach seksualnych tantrycznego buddyzmu anulowano wszelkie rodzaje tabu. Dozwolone było nawet kazirodztwo, gdyż to, co było grzechem dla człowieka pogrążonego w niewiedzy, stawało się cnotą dla wtajemniczonego. Podczas tantrycznych sabatów pito alkohol, spożywano mięso, zabijano zwierzęta, a czasem nawet istoty ludzkie – dozwolone były wszelkie występki, jakie tylko można sobie było wyobrazić. Wszystko to jednak odbywało się pod ścisłą kontrolą i dostępne było tylko dla ludzi wtajemniczonych w święte obrzędy. Podobnie jak tantryści bengalscy w późniejszych czasach, wyznawcy wadzrajany mogli być w codziennym życiu zupełnie normalnymi ludźmi, okresowa rozpusta sakralna stanowiła jakby katharsis dla ich złych skłonności psychologicznych i mogła im rzeczywiście pomagać w prowadzeniu godziwego w ich pojęciu życia”. [3]

Jak więc można spostrzec, w Hinduizmie istniała tendencja do sakralizacji seksu – uznania prokreacji za jeden z głównych aspektów istnienia. Szła za tym religijna konfirmacja przyjemności i poszukiwanie rozkoszy (kama), jako jednego z trzech głównych celów życia, obok dotrzymywania praktyk religijnych (dharma) i uczciwego bogacenia się (artha). Mimo więc istnienia silnych inklinacji ascetycznych i purytańskich, tworzyły się również sekty, w których stosunki seksualne stawały się wręcz elementem religijnego rytuału.

[1] K. Imieliński, Seksuologia – Mitologia, Historia, Kultura, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989, 325-326.

[2]  Vera-Gamboa L. Historia de la sexualidad. Rev Biomed 1998; 9:116-121.

[3] Basham Arthur Llewellyn, Indie. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964; 453.